یک پژوهشگر اقتصادی در گفت و گو با پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز با اشاره به نامگذاری سال ۱۳۹۶ به عنوان سال اقتصاد مقاومتی تولید و اشتغال توسط مقام معظم رهبری، در خصوص صنایع دارای ظرفیت افزایش اشتغال در ایران گفت: درحال‌حاضر با توجه به رشد جمعیت در دهه‌های قبل و جذب ناکافی نیروی‌کار در مشاغل و نیز ترکیب نیروی‌کار که بخش بزرگی از آن را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند، اشتغال به یک چالش مهم برای دولت تبدیل شده است.

وی ادامه داد: در این میان بخش صنعت به طور بالقوه نقش مهمی در جذب نیروی کار دارد. از جمله صنایع موجود در کشور می توان به صنعت نفت اشاره کرد. صنعت نفت معمولاً به سه بخش تقسیم می‌شود: بالادستی، پایین‌دستی و میان‌دستی که صنایع میان‌دستی عمدتاً در دسته پایین‌دستی طبقه‌بندی می‌شوند.

وی افزود: البته در این میان صنایع بالادستی با ظرفیت های بیش از 1 میلیون تن، سرمایه بر با اشتغال زایی بسیار پایین متکی به خوراک و تولید انبوه است و از سوی دیگر صنایع پایین دستی همچون صنعت پتروشیمی و صنایع وابسته با اشتغال زایی بالا همراه است اما این صنایع با مشکلات ریز و درشتی همچون عدم پرداخت مطالبات در زمان مقرر دست و پنجه نرم می کنند.

به گفته این پژوهشگر اقتصادی هزینه سرمایه گذاری در صنایع پایین دستی نسبتا پایین و اشتغال زایی و تاثیر آن بر توسعه تکنولوژی بسیار بالاست. در صورتیکه صنایع مادر همگی سرمایه بر هستند. وی در ادامه اضافه کرد: همچنین صنایع پتروشیمی به دلیل اینکه جزو صنایع آلوده محسوب می شوند برای محیط زیست صنعت مناسبی نیستند. بدین ترتیب با سرمایه گذاری روی این صنعت موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم می کنیم، از سوی دیگر صنایع فوق از حیث دانش فنی و تجهیزات وابسته به منابع ارزی هستند.

وی افزود: به عنوان مثال پالایشگاه آبادان بیش از 40 سال قدمت دارد و بسیار فرسوده شده و نیاز مبرم به بازسازی مجدد دارد که این امر و یا ساخت پالایشگاه های جدید چندین میلیارد دلار برای دولت هزینه دولت دارد و سرمایه های هنگفتی را از آن خود می کند که در شرایط موجود این امر ممکن نیست. شفیعی در خصوص افزایش اشتغال زایی در کشور پیشنهاد کرد: با توجه به کمبود منابع، حرکت به سمت صنایعی که به سرمایه کمتری نیاز دارند توجیه اقتصادی بیشتری دارد.

وی ادامه داد: حوزه اشتغال یک حوزه پویاست به همین دلیل از ورود فناوری‌های جدید، تغییر شرایط جهانی و سایر عوامل دیگر تاثیر می‌پذیرد. بنابراین برای ایجاد اشتغال باید در حوزه‌های مختلف بروزرسانی شود.

این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه صنعت آی‌تی به دلیل نیروی کار متخصص و هزینه‌های ثابت ارزان ظرفیت‌های قدرتمندی در ایجاد اشتغال دارد اظهارکرد: فناوری‌های نوظهور جزو ظرفیت‌های مغفول‌مانده‌ای است که با توجه به این حوزه می‌توان اشتغالزایی چشمگیری در صنایع ایجاد کرد.

به گفته شفیعی فعالیت های کوچک همچون استغال های خانوادگی، کارآفرینی های سبک جدید تحت وب، استارت آپ های جدید و... بازدهی خوبی در کشور خواهد داشت. البته در این مسیر دولت باید بستر را هم از نظر قانونی و عم اقتصادی مهیا کند. همچنین حمایت دولت از این سیاست موجب می شود از طریق مالیات هایی که کسب می کند درآمد خود را بالا برده و اشتغال زایی را نیز افزایش دهد.

وی ادامه داد: صنایع بزرگ و مادر دیگر قادر به افزایش اشتغال نبوده چرا که ظرفیت این صنایع پر شده و حال دولت باید به فکر چاره اندیشی دیگر در صنایع و فعالیت هایی از این قبیل باشد. شفیعی درباره اینکه صادرات می تواند به افزایش اشتغال کمک کند یا خیر، گفت: صادرات می تواند به افزایش اشتغال کمک شایانی کند اما باید توجه داشت که بخش زیادی از صادرات کشور ما را صادرات نفتی تشکیل می دهد و حتی در این بین اقلام موجود در صادرات غیرنفتی هم جز طبقات نفتی محسوب می شود، به عنوان مثال می توان به صادرات محصولات پتروشیمی اشاره کرد که جز صادرات غیرنفتی طبقه بندی شده در صورتیکه این نوع محصول نفتی است. این پژوهشگر اقتصادی در پایان با بیان اینکه برای ایجاد اشتغال باید به تولید توجه ویژه داست، گفت: ابتدا باید ظرفیت های تولیدی افزایش پیدا کند سپس به فکر صادرات اقلام تولیدی باشیم.